Άρθρο-έρευνα της Αγγελικής Μπαλτατζή, συνδημιουργού της εθελοντικής ομάδας HER-autism, κοινωνικής ανθρωπολόγου, MSc in European Union Studies
Κάθε άτομο έχει διαφορετικές ανάγκες, ενδιαφέροντα, ικανότητες και προτιμήσεις. Η επαγγελματική απασχόληση, εκτός από δικαίωμα, ιδανικά οφείλει να αποτελεί μια προσωπική και ευέλικτη επιλογή, προσαρμοσμένη στα προσόντα και τα δυνατά σημεία του κάθε ανθρώπου.
Η τηλεργασία έχει εξελιχθεί σε ένα ισχυρό εργαλείο ένταξης στην αγορά εργασίας για ενήλικες στο φάσμα του αυτισμού, προσφέροντας επαγγελματικές ευκαιρίες. Ειδικότερα στις μέρες μας, η εξ αποστάσεως εργασία συνδυάζει ευελιξία, προσαρμοστικότητα και προσβασιμότητα, που μπορούν να κάνουν τη διαφορά στην επαγγελματική ζωή των ανθρώπων με αναπηρία — συμπεριλαμβανομένων και εκείνων με βαριά αόρατη αναπηρία. Παραδείγματα υποστήριξης και ένταξης για άτομα με βαριά αόρατη αναπηρία περιλαμβάνουν ρόλους με συνεχή καθοδήγηση και υποστήριξη από βοηθούς εργασίας εξ αποστάσεως, όπως η διαχείριση απλών δεδομένων, η καταχώριση πληροφοριών και η οργάνωση αρχείων. Επιπλέον, αξιοποιούνται προσαρμοσμένα ψηφιακά εργαλεία και φωνητικοί βοηθοί που απλοποιούν τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και εφαρμογών. Η εργασία οργανώνεται με καθορισμένα, απλά και σταθερά καθήκοντα, ενώ δίνεται ευελιξία στον χρόνο εκτέλεσης ώστε να αποφεύγεται η υπερφόρτωση και το άγχος. Τα εξατομικευμένα προγράμματα κατάρτισης, πριν και κατά τη διάρκεια της εργασίας, στοχεύουν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και την ενίσχυση της αυτονομίας, ενώ παράλληλα υπάρχει συνεργασία με θεσμικούς φορείς και ειδικότητες που παρακολουθούν και υποστηρίζουν την επαγγελματική πορεία του ατόμου.
Σημαντικό για όλα τα παραπάνω, είναι η θεσμοθέτηση του ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΒΟΗΘΟΥ για ανθρώπους με αναπηρία 67% και άνω, που είναι σε πιλοτικό στάδιο στην παρούσα φάση.
Τηλεργασία & ΔΑΦ (πλεονεκτήματα)
- Ελεγχόμενο Περιβάλλον
Η δυνατότητα εργασίας από έναν χώρο που διαμορφώνεται σύμφωνα με τις αισθητηριακές ανάγκες μειώνει σημαντικά το άγχος και τους περισπασμούς. Αυτή η προσαρμοστικότητα βελτιώνει την εστίαση και την παραγωγικότητα. - Ευέλικτο Ωράριο
Οι αυτιστικοί εργαζόμενοι μπορούν να προσαρμόσουν το ωράριό τους σύμφωνα με τους δικούς τους βιορυθμούς, επιτρέποντας διαλείμματα και τη βέλτιστη διαχείριση ενέργειας. - Μειωμένη Κοινωνική Πίεση
Η απομάκρυνση από το παραδοσιακό εργασιακό περιβάλλον περιορίζει τις απαιτητικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, οι οποίες μπορεί να είναι ιδιαίτερα φορτισμένες ή αποδιοργανωτικές για πολλούς ενήλικες στο φάσμα του αυτισμού. - Εστίαση στα Δυνατά Σημεία
Εργασίες που απαιτούν προσοχή στη λεπτομέρεια, συνέπεια και τεχνολογικές γνώσεις είναι ιδανικές, καθώς πολλές φορές ανταποκρίνονται στα ενδιαφέροντα και ίσως τις κλίσεις πολιτών με ΔΑΦ.
🔸 Αξίζει να σημειωθεί ότι η γνώση της αγγλικής γλώσσας είναι σημαντική σε διεθνείς πλατφόρμες, τεχνολογικά περιβάλλοντα ή συνεργασίες με πελάτες από το εξωτερικό. Ωστόσο, πολύτιμος αρωγός είναι οι δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης στη διάχυση εργαλείων γνώσης, την προσβασιμότητα, τη συνομιλία, όπως επί παραδείγματι οι αυτόματες μεταφράσεις — τόσο σε γραπτή όσο και σε ηχητική μορφή — που διευκολύνουν την επικοινωνία και ανοίγουν δρόμους σε ακόμα ευρύτερες εργασιακές ευκαιρίες για τους ανθρώπους με αόρατες και ορατές αναπηρίες.
ΚΑΙ σαφέστατα με την υποστήριξη του ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΒΟΗΘΟΥ που επιθυμούμε να γίνει ΘΕΣΜΟΣ («Η επανάληψη είναι μήτηρ πάσης μαθήσεως»)!
✅ TIP
Στο πλαίσιο του σε εξέλιξη έργου EASY – Employability for AutiStic Youth, δημιουργήθηκε ένας διαδικτυακός προσομοιωτής που βοηθά τους αυτιστικούς νέους να αξιολογήσουν τις επαγγελματικές και εργασιακές τους δεξιότητες.
Αν είσαι νέος αυτιστικός ή εργαζόμενος/η με αυτιστικά άτομα, θα ήθελαν τη γνώμη σου! Δοκίμασε τον προσομοιωτή ΕΔΩ
Η μεταφρασμένη ανακοίνωση του Autism-Europe ✅ ΕΔΩ
✅ Δυνατότητες Απασχόλησης από το PC / Laptop σου (και για ΔΑΦ)
| Κατηγορία | Παραδείγματα / Εργασίες |
|---|---|
| 1. Πληροφορική / Τεχνολογία | – Προγραμματισμός (frontend, backend, full stack) |
| – Έλεγχος λογισμικού (QA Testing) | |
| – Εισαγωγή / καθαρισμός δεδομένων (Data entry / cleaning) | |
| – Δημιουργία και συντήρηση ιστοσελίδων (Web development) | |
| – Τεχνική υποστήριξη μέσω email ή chat | |
| – Ανάπτυξη παιχνιδιών ή επιπέδων (Game development, Level design) | |
| 2. Ψηφιακή Δημιουργία | – Γραφιστική (Graphic design, UI/UX) |
| – Μοντάζ βίντεο / animation | |
| – Δημιουργία περιεχομένου (YouTube, blogs – ιδιαίτερα σε Minecraft, gaming, τεχνολογία) | |
| – 3D μοντελοποίηση & φωτορεαλιστικές αναπαραστάσεις | |
| 3. Μετάφραση – Δακτυλογράφηση – Copywriting | – Μεταφράσεις για games, ιστοσελίδες, e-shops |
| – Δημιουργία κειμένων: άρθρα, blog posts, περιγραφές προϊόντων | |
| – Επιμέλεια / διόρθωση κειμένων (Proofreading) | |
| 4. Ανάλυση Δεδομένων | – Αναλύσεις σε Excel, Python ή R |
| – Στατιστικές εργασίες με μικρά datasets | |
| – Οπτικοποίηση δεδομένων (Power BI, Tableau, κ.ά.) | |
| 5. e-Commerce – Freelance – Πωλήσεις | – Διαχείριση online καταστημάτων (π.χ. Etsy, eBay, e-shop) |
| – Δημιουργία και πώληση χειροτεχνημάτων ή ψηφιακών προϊόντων | |
| – Dropshipping / μεταπώληση | |
| – Παροχή freelance υπηρεσιών μέσω πλατφορμών |
Πλατφόρμες Πώλησης Προϊόντων & Υπηρεσιών ΣΟΥ
| Κατηγορία | Πλατφόρμα | Περιγραφή |
| 🧵 Χειροποίητες & Ψηφιακές δημιουργίες | Etsy | Χειροποίητα, τέχνη, κοσμήματα, ψηφιακά αρχεία |
| Redbubble | Eκτύπωση κατόπιν παραγγελίας του σχεδίου σου για: t-shirts, κούπες, αφίσες κ.ά. | |
| Society6 | Όμοια με Redbubble | |
| JamJar | Ελληνική πλατφόρμα για καλλιτέχνες και δημιουργούς (το ελληνικό «Etsy») | |
| Amazon Handmade | Χειροποίητα προϊόντα σε παγκόσμιο κοινό | |
| 🖥️ Ψηφιακά Προϊόντα | Gumroad | ebooks, templates, μουσική, 3D, video tutorials |
| Ko-fi | mini πλατφόρμα e-shop, crowdfunding & blogging | |
| DeviantArt | Ψηφιακή τέχνη – πώληση & κοινότητα | |
| 👨💻 Προγραμματισμός & Apps | Itch.io | Πώληση games, εφαρμογών και tools |
| GitHub Sponsors | Υποστήριξη από κοινότητα για developers | |
| 🎮 Παιχνίδια & Game Content | Minecraft Marketplace* | Δημιουργία & πώληση skins, maps, mods για Minecraft |
| ✍️ Υπηρεσίες Freelancing | Fiverr | Μικρο-υπηρεσίες: γραφιστικά, συγγραφή, dev κ.ά. |
| Upwork | Freelance συνεργασίες με projects | |
| Freelancer | Διεθνής πλατφόρμα υπηρεσιών | |
| 💡 Ειδικές Κοινότητες | Specialisterne | Ενίσχυση εργασίας για άτομα στο φάσμα του αυτισμού |
| 🔁 Μεταπώληση & δικό σου E-shop | eBay | Μεταπωλήσεις, συλλεκτικά, vintage |
| Shopify | Δημιουργία δικού σου επώνυμου e-shop |
Από χόμπι… σε επάγγελμα.
*Minecraft: Ένα παγκόσμιο παράδειγμα εργασιακής συμπερίληψης νευροδιαφορετικών νέων
Ο ψηφιακός κόσμος, το Minecraft και ειδικότερα η κοινότητα του PlanetMinecraft, αποτελούν παράδειγμα όπου νευροδιαφορετικοί νέοι, ομιλούντες και μη (σύμφωνα με μαρτυρίες Ευρωπαίων διαδικτυακών φίλων), βρίσκουν τον επαγγελματικό τους προσανατολισμό.
Μέσα από το παιχνίδι, αναπτύσσουν τεχνικές ικανότητες που μεταφράζονται σε πραγματικές ευκαιρίες απασχόλησης. Αυτιστικοί δημιουργοί εργάζονται παγκοσμίως:
- Σε Minecraft servers,
- Στο σχεδιασμό επιπέδων (level design): δημιουργώντας χάρτες και κόσμους που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πρότυπα ή πηγή έμπνευσης,
- Στη δημιουργία mods ή plugins: αν έχουν γνώσεις προγραμματισμού, φτιάχνουν πρόσθετα που βελτιώνουν ή αλλάζουν το παιχνίδι,
- Στη γραφιστική και 3D modeling: σχεδιάζουν textures, skins ή 3D αντικείμενα,
- Στις δοκιμές ποιότητας (QA testing): εντοπίζουν bugs και αναφέρουν προβλήματα στους developers,
- Στην παραγωγή περιεχομένου (content creation): εκπαιδευτικό ή ψυχαγωγικό περιεχόμενο, όπως tutorials, βίντεο, και οδηγούς.
Επίσης, πολλοί πωλούν τις δημιουργίες τους στο Minecraft Marketplace.
Ακόμα και αν μια εταιρεία δεν ασχολείται αποκλειστικά με Minecraft, οι ικανότητες αυτές είναι πολύτιμες στον ευρύτερο χώρο των videogames.
🌍 Διεθνείς Πλατφόρμες για εξ αποστάσεως Εργασία Νευροδιαφορετικών
| Πλατφόρμα | Περιγραφή | Link |
| Specialisterne (πάλι, σημαντική, με την προσδοκία να επεκταθεί στη Ελλάδα) | Διεθνής οργάνωση που υποστηρίζει απασχόληση νευροδιαφορετικών, με εστίαση στην τεχνολογία και τηλεργασία. | specialisterne.com |
| Autism Speaks Employment Tool Kit | Πόροι και οδηγίες για εύρεση εργασίας εξ αποστάσεως και υποστήριξη. | autismspeaks.org/tool-kit/employment-tool-kit |
| Includeme | Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για ενσωμάτωση ατόμων με αναπηρία στην αγορά εργασίας. | includeme.eu |
| FlexJobs (γενική) | Δημοφιλής πλατφόρμα με φιλτράρισμα για απομακρυσμένες θέσεις εργασίας. | flexjobs.com |
| Upwork (γενική) | Πλατφόρμα freelancing για ανάληψη έργων και απομακρυσμένη εργασία. | upwork.com |
| Fiverr (γενική) | Πλατφόρμα freelancing με δυνατότητα παροχής υπηρεσιών εξ αποστάσεως. | fiverr.com |
| Remote OK (γενική) | Πλατφόρμα αγγελιών αποκλειστικά για απομακρυσμένες θέσεις εργασίας. | remoteok.com |
| We Work Remotely (γενική) | Μία από τις μεγαλύτερες πλατφόρμες για εξ αποστάσεως εργασία. | weworkremotely.com |
| Working Nomads (γενική, για ταξιδευτές, αυτή!) | Επιλογή απομακρυσμένων θέσεων εργασίας, με αποστολή ενημερώσεων μέσω email. | workingnomads.co |
🎓 Δωρεάν Online Εκπαίδευση ΑμεΑ με αόρατες (και ορατές) αναπηρίες – Δυνατότητα εργασίας εξ αποστάσεως
| 🇬🇷 Από Ελλάδα; | Πλατφόρμα / Φορέας | Περιεχόμενο / Τομείς Εκπαίδευσης | Ιδιαιτερότητες / Σχόλια |
|---|---|---|---|
| ✅ Ναι (Ελλάδα) | Ψηφιακή Ακαδημία Πολιτών (gov.gr) | Ψηφιακές δεξιότητες, Office, internet, ασφάλεια | Δημόσιο πρόγραμμα, δωρεάν, στα ελληνικά. |
| ✅ Ναι (Ελλάδα) | Open eClass (ΕΑΠ, Παν. Αιγαίου κ.ά.) | Μαθήματα πληροφορικής, παιδαγωγικά, γενική εκπαίδευση | Πλατφόρμες ελληνικών ΑΕΙ, self-paced, κατάλληλο για ΔΑΦ. |
| ✅ Ναι (Ελλάδα) | ΙΝΕΔΙΒΙΜ / Ε.Δ.Β.Μ. | Εκπαίδευση ενηλίκων, ψηφιακές δεξιότητες, ενδυνάμωση | Κέντρα δια βίου μάθησης. Μαθήματα με ή χωρίς φυσική παρουσία. ΕΔΩ, του Δήμου Ηρακλείου |
| ❌ Όχι (Διεθνής) | Microsoft Learn ✅ Προτείνεται | Azure, Excel, Power BI, Python, cloud, data | Self-paced (παρακολουθείς όποτε θέλεις), χωρίς κόστος, με χιλιάδες θέσεις εξ αποστάσεως συμβατές με τις δεξιότητες που παρέχει. |
| ❌ Όχι (Διεθνής) | Google Digital Garage (GR) | Digital marketing, e‑commerce, καριέρα εξ αποστάσεως | Δωρεάν, με πιστοποίηση Google και ελληνική μετάφραση. |
| ❌ Όχι (Διεθνής) | Coursera (με ελληνικούς υπότιτλους) | Προγραμματισμός,data, UX, project mgmt | Δωρεάν με audit. Πολλά μαθήματα έχουν ελληνικούς υπότιτλους. Πληρωτική η πιστοποίηση. |
| ❌ Όχι (Διεθνής) | edX.org | Data science, Python, soft skills, επιχειρηματικότητα | Προγράμματα από MIT, Harvard, με ελεύθερη ακρόαση. |
| ❌ Όχι (Διεθνής) | IBM SkillsBuild | IT, επαγγελματικές δεξιότητες, remote εργασία | Συνεργάζεται με οργανισμούς υποστήριξης νευροδιαφορετικών ατόμων. |
| ❌ Όχι (Διεθνής) | Specialisterne / Daivergent | Εκπαίδευση + εργασία για αυτιστικούς/ες | Προγράμματα για data entry, labeling, structured εργασία από το σπίτι. |
🌍 Ευρωπαϊκές Πρωτοβουλίες – Τηλεργασία & Επαγγελματική Ένταξη ΑμεΑ (2025)
| Πρωτοβουλία | Σύνδεσμος | Τι προσφέρει το 2025 |
|---|---|---|
| Talent ASD (Erasmus+ KA2) | Talent ASD | Τρέχει έως το 2026. Σχεδιάζει εξατομικευμένο πρόγραμμα κατάρτισης ενηλίκων με ΔΑΦ και ενίσχυση απασχολησιμότητας |
| Digital Skills & Jobs Coalition | Digital Skills & Jobs | Ενεργή σύμπραξη με εκδηλώσεις, ψηφιακές ακαδημίες & στόχο την ενίσχυση δεξιοτήτων ως το 2025 |
| European Disability Strategy 2021–2030 | Disability Strategy | Επανεξέταση με νέα πρωτοβουλία για εργασία και προσβασιμότητα, αναβαθμίζεται το 2025 |
| Digital Europe Programme (AI & ψηφιακές δεξιότητες) | Digital Europe Programme | Επένδυση 1.3 δισ. ευρώ σε AI, cybersecurity & ψηφιακές δεξιότητες έως το 2027. Eνεργή το 2025 |
| European Accessibility Act | Accessibility Act | Υποχρεωτική πρόσβαση σε ψηφιακά προϊόντα/υπηρεσίες από 28 Ιουνίου 2025. Aνοίγει χώρο εργασίας & επιχειρηματικότητας |
| Accessible Europe Initiative | Accessible Europe | Eκδηλώσεις και μάθηση για προσβασιμότητα και καινοτομία |
ΕΛΛΑΔΑ και ΕΡΓΑΣΙΑ εντός και εκτός σπιτιού για ανθρώπους με αναπηρίες
Παράλληλα με την τηλεργασία, επιδιώκουμε την κοινωνική και επαγγελματική ορατότητα της διαφορετικότητας, καθώς και την επιλογή εργασίας με φυσική παρουσία σε προσαρμοσμένα, φιλικά και ασφαλή περιβάλλοντα που ενθαρρύνουν την ενσωμάτωση, τη δημιουργικότητα και την ομαλή συνεργασία, τόσο στον δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα εργασίας με φυσική παρουσία αποτελεί το πρόγραμμα «Συμπερίληψη στην Εργασία» του οργανισμού NEVRONAS. Πρόσφατο παράδειγμα ευέλικτης επαγγελματικής συνεργασίας αφορά στον αυτιστικό Ηρακλειώτη ζωγράφο ΣΤΕΦ και τη δράση «Κούπες που αφηγούνται τον αυτισμό by Nevronas», με αφετηρία τη γνωριμία της καλλιτεχνικής ταυτότητας του ΣΤΕΦ με τον Nevronas στην ομαδική εικαστική έκθεση ARTism by HER-autism, στο 3ο Nevronas Festival στην Αθήνα.
- JobsLink – μέσω του Ελληνικού Συλλόγου Asperger https://jobslink.asperger.gr/registerRole ή της ΔΥΠΑ (με επιδοτούμενες θέσεις και κατάρτιση ΙΤ).
- Ευρωπαϊκά προγράμματα κατάρτισης και (υποστηριζόμενης) εργασίας, τα οποία απορροφώνται από ελληνικούς δημόσιους / δημοτικούς φορείς, οργανισμούς, συλλογικότητες, κοινωνικούς συνεταιρισμούς, καθώς και ιδιωτικές πρωτοβουλίες / επιχειρήσεις (ενδεικτικά ZARA, ΑΒ).
- Επαφή και επικοινωνία με καθόλα ενημερωμένες ομάδες/συλλογικότητες για τον αυτισμό και άλλες αναπηρίες.
💡 Συμπέρασμα
Η τηλεργασία αποτελεί γέφυρα για την επαγγελματική ένταξη και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής ενηλίκων με ΔΑΦ (ή άλλες αναπηρίες), τόσο στην Ελλάδα όσο και την Ευρώπη, αλλά και παγκοσμίως. Σε συνδυασμό με προσαρμοσμένα περιβάλλοντα εργασίας για φυσική παρουσία, ως παράλληλη επιλογή, καθώς και με κατανόηση των αναγκών, θεσμική υποστήριξη, διάχυση της πληροφορίας, προσβασιμότητα και καινοτομία, μπορεί να διαμορφωθεί μια αγορά εργασίας για όλους.
Πάντοτε με την προσδοκία εφαρμογής:
ουσιαστικής πολιτειακής θωράκισης σε ανθρώπους με αναπηρίες που αντικειμενικά δεν μπορούν να εργαστούν,
ειδικών διατάξεων για τα εργασιακά προσόντα ανθρώπων με αναπηρίες που αυτομορφώθηκαν λόγω έλλειψης προσβασιμότητας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση,
και
μιας οριζόντιας χαρτογράφησης των αναγκών των ανθρώπων με αναπηρίες στη χώρα μας.
Ενδεικτικές Πηγές
- European Commission, Digital Skills and Jobs Coalition
- Autism Speaks, Employment Tool Kit
- European Network on Independent Living
- Specialisterne Foundation
- PlanetMinecraft Community
- European Disability Strategy
- ΔΥΠΑ (Ειδικές Ομάδες)
- Nevronas.gr
[Η δημοσίευση είναι δυναμική και επικαιροποιείται]
Προσθήκες
Ευρωπαϊκό τριετές πρόγραμμα για τη συμπερίληψη αυτιστικών κ.ά. ΑμεΑ μέσω θεατρικής εκπαίδευσης επαγγελματιών.
Διάρκεια: Από 2023 έως 2025, με προβλεπόμενη λήξη μέσα στο 2025.
Αφήστε μια απάντηση